چکیده

در این تحقیق که هدف پی بردن به اهمیت و تأثیر بازی بر دانش آموزان و اهدافی که در انواع بازی‌ها نهفته است. در این پژوهش قصد داریم که نقش بازی را در پرورش روح همکاری و همیاری در میان دانش آموزان، بروز فضایل اخلاقی سازنده در دانش آموزان، احساس استقلال و سربلندی، یادگیری بهتر مطالب درسی، انجام تکالیف آموزشی، رشد جسمانی و عاطفی و ذهنی دانش آموزان، رشد خلاقیت دانش آموزان و برقراری رابطه بهتر با دیگران، ثبات شخصیت، مسئولیت‌های دانش آموزان در اجتماع آینده بررسی نمود و اطلاعاتی هرچند ناچیز در اختیار دست اندر کاران تعلیم و تربیت برسانیم تا راهگشای برنامه ریزی آینده برای این عزیزان باشد

مقدمه

امروز بازی دانش آموزان پدیده ای است که به طور جدی توجه تعلیم و تربیت و متخصصین این رشته و روان شناسان و دست اندر کاران امر آموزش و بخصوص مربیان و والدین را جلب کرده است. به شکلی که بخش عظیمی از تحقیقات و فعالیت‌های متخصصین بر روی بازی دانش آموزان متمرکز است. عبارت «بازی کار دانش آموزان است» امروز واقعأ موضوعی جدی تلقی می‌شود و یک شعار همگانی مربوط به تعلیم و تربیت است. و به هر کدان از مراکز تعلیم و تربیت و به طور کلی فعالیت‌های دانش آموزان که سر بزنیم با توجه به سن و سال آن‌ها محله‌ها و امکاناتی را برای بازی در نظر گرفته‌اند. بعضی از این مراکز عمدتأ فعالیت‌هایشان شامل بازی است. ولی طبیعی است که این بازی‌ها نه تنها بدون هدف و برنامه نیست بلکه عمیقأ علمی برنامه ریزی شده و دارای هدف می‌باشد. در واقع سنگ‌های اصلی و آغازین ساختمان شخصیت علمی، اجتماعی، عاطفی و انسانی دانش آموزان را تشکیل می‌دهند. و به نظر می‌رسد در کشور ما آنطور که باید به این مسئله توجه نمی‌شود و علی رغم شعار بسیار ارزشمند و روشن دین اسلام که می‌فرماید (هفت سال اول دانش آموز بازی کند) جامعه ما هنوز به اهمیت این پدیده رشد چندانی واقف نیست. بسیاری از والدین و مربیان به بازی به عنوان یک فعالیت بی ارزش و بیهوده می‌نگرند و آن را اتلاف وقت می‌دانند و حتی در مراکز آموزشی بسیار شاهدیم که ساعت ورزش و سایر اوقات بازی دانش آموزان را بطور تحمیلی به فعالیت‌های شناختی و اموزشی اختصاص می دهنددر ضمن از نظر تعداد نیروی متخصص در رابطه با این فعالیت جنبه بسیار مهم از رشد نیز با کمبود فراوانی مواجه هستیم.

توجه به فرمایش امام صادق (ع) که می‌فرمایند: (دانش آموز در هفت سال اول بازی کند) نشان دهنده این است که بازی دانش آموزان یک موضوع جدید و تازه ای نیست بلکه از زمان‌های دور مورد توجه بوده است اما امروزه بیشتر مورد توجه قرار گرفته است حتی در فرهنگ‌های انسان‌های باستان ما شاهد پدیده بازی دانش آموزان هستیم به طور کلی در گذشته نه چندان دور که تصور بزرگسالان از دانش آموز برزگسال کوچک شده بود. یعنی دانش آموز را مینیاتور آدم بزرگسال می‌دانستند بسیاری از مردم به اهمیت بازی در رشد دانش آموزان توجه نداشتند و از بچه انتظار داشتند که همانند بزرگسالان کاری انجام دهند و بازی را فعالیتی بیهوده می‌پنداشتند مگر در بعضی از خانواده‌ها نیازی به کار کردن وجود نداشت البته این خانواده‌ها نیز به بازی به عنوان وسیله تفریح و سرگرمی نگاه می‌کردند و حتی بزرگسالان هم به بازی دانش آموزان می‌پرداختند در عین حال عوام نیز بازی‌های برای خود داشتند و شاید بتوانیم بگوییم علت اصلی این بازی‌ها بیشتر تخلیه تنش‌ها و جنبه ارام بخش آن بوده است. به هر حال این بازی‌ها در حفظ سلامت روانی، حفظ هویت، رشته عواطف و بهبود روابط اجتماعی تأثیر مهمی بر این افراد داشته است همراه با صنعتی شدن جوامع، بازی‌های دانش آموزان با بزرگسالان تفاوت پیدا کرد. از یک طرف شرایط زندگی کاملأ دگرگون شده محیط وسیع بازی محدودتر شد و در طبیعت آزاد جنگل‌های وسیع ییلاقی خانه‌های بدون مرز تبدیل به خانه‌های کوچک محدود به آپارتمان‌های بسیار تنگ شد و از طرف دیگر گرفتاری‌ها و اشتغالات والدین سبب شد تا بتوانند در خانه باقی بمانند از از راه تعلیم و تربیت نیز دگرگون شد. دانش آموزان به مؤسسات خاصی سپرده شدند. این مؤسسات روز به روز تلاش کردند تا کار بهتری را ارائه کنند. چون دانش آموزان در سنین پایین قادر به فراگیری علوم نبودند یعنی رد نظریه دانش آموز مینیاتور بزرگسالان است به این نتیجه رسیدند که باید با دانش آموزان کار دیگری انجام داد.

تلاش‌های متخصصین و دانشمندان و رفتارهای طبیعی دانش آموزان و الهام از طبیعت فکر اهمیت بازی را روز به روز تقویت کرد و بدنبال آن تحقیقات جدی گسترده ای در مورد بازی شروع شد که امروزه شاهد جایگاه با اهمیت بازی بعنوان مهم‌ترین رکن تعلیم و تربیت در دوران دانش آموزی هستیم.